Verrijking en Beweging bij Cavia's

Beweging, afwisseling en veiligheid vormen de basis van hun welzijn.
In de natuur besteden cavia’s het grootste deel van de dag aan grazen, communiceren en verkennen - altijd in groep, en altijd alert voor hun omgeving. Ze schieten door het gras, maken korte sprintjes, duiken in tunnels en piepen met elkaar om contact te houden.

In huis of in de opvang kunnen ze dat gedrag niet vanzelf uiten. Daarom is het aan ons om hun leefwereld zo natuurlijk mogelijk te maken - met ruimte om te bewegen, plekken om te schuilen, voedsel om te zoeken en uitdagingen die hun zintuigen prikkelen.
Verrijking is geen extraatje, maar een basisbehoefte.

Waarom verrijking zo belangrijk is

Cavia’s zijn nieuwsgierige, intelligente en sociaal ingestelde dieren. In het wild brengen ze hun dagen door met rondscharrelen, grazen, communiceren en schuilen in tunnels of dichte begroeiing.
Een verrijkte omgeving is dus géén luxe, maar een noodzakelijk onderdeel van hun welzijn. Zonder voldoende prikkels kunnen cavia’s zich snel vervelen of stress ontwikkelen, met gedragsproblemen en gezondheidsklachten tot gevolg.

Door variatie aan te brengen in hun leefomgeving — met geur, structuur, voeding en gezelschap — boots je hun natuurlijke gedrag na en houd je ze mentaal én fysiek in topvorm.

Beweging – de basis van welzijn

Cavia’s zijn verrassend actieve dieren! Ze hebben ruimte nodig om te rennen, huppelen, plots te versnellen (de bekende popcornsprongen) en tunnels te verkennen.

  • Ruimte: een verblijf van minstens 140 × 70 cm voor twee dieren is het absolute minimum. Hoe groter, hoe beter.

  • Structuur: breek de ruimte op in looproutes, tunnels, schuilplekjes en plateaus. Cavia’s voelen zich veiliger als ze nooit “in het open veld” zitten.

  • Bodem: een zachte, droge ondergrond voorkomt Bumblefoot en nodigt uit tot meer beweging. Gebruik bijvoorbeeld hennep- of vlasvezel, gehakseld tarwestro of wasbare vetbedden.

  • Afwisseling: herinrichting van het verblijf (met behoud van herkenningspunten) stimuleert nieuwsgierigheid en activiteit.

Mentale verrijking – denkwerk voor cavia's

Cavia’s houden van voorspelbaarheid, maar dat betekent niet dat ze geen uitdaging willen. Ze leren sneller dan vaak gedacht !

  • Verstop kleine porties groenten of kruiden in een hooiruif, kartonnen rol of snuffelmat.

  • Maak een voerpuzzel van wc-rolletjes, een eierdoos of een omgekeerd bloempotje.

  • Laat ze hun omgeving verkennen met nieuwe geuren of texturen (denk aan wilgentakken, kruidenhooi, bladeren, karton, graszoden).

  • Zet objecten op verschillende hoogtes (laag plateau, stenen blok, wilgenbrug) voor extra uitdaging.

Let op: vermijd plastic speelgoed dat stukgebeten kan worden. Hout, wilg, kokos, karton en onbewerkt stro zijn ideaal.

Sociale verrijking – samen sterk

    Cavia’s zijn echte groepsdieren en vinden veiligheid en comfort bij elkaar.
    Een cavia alleen is ongelukkig, hoe goed je hem ook verzorgt.
    Daarom plaatsen we altijd minstens twee dieren samen - idealiter een groepje zeugjes met een gecastreerde beer.
    Samen eten, communiceren en rusten vermindert stress en vergroot het welzijn aanzienlijk.

    Gebruik ook contactmomenten met de verzorger als verrijking: rustig praten, voorzichtig borstelen of uit de hand voeren versterkt het vertrouwen.

    Verrijking door voeding

      Voeding is een van de leukste manieren om de dag van een cavia interessanter te maken !

      • Groenvoer als avontuur: geef dagelijks verse groenten verspreid over het verblijf of in kleine hoopjes.

      • Gedroogde kruiden en zadenmixen: zorgen voor geurige variatie en een kleine uitdaging bij het zoeken.

      • Takjes en bladeren: van wilg, hazelaar, appel of berk - veilig en perfect om te knagen.

      • Zelfoogst of mini-weide: laat ze onder toezicht grazen uit pesticidevrij gras of paardenbloemen.

      • Oogstproducten: zoals vlasbolletjes of gierststengels zorgen voor natuurlijke foerageerpret.

      💡 Voer slim: ad-libitum vers groenvoer verspreid bootst hun natuurlijke eetgedrag na en voorkomt voedselnijd.

      Veelgemaakte fouten

        Zelfs goedbedoelde keuzes kunnen onbedoeld stress veroorzaken:

        • Een te klein verblijf waardoor er geen vluchtroutes zijn.

        • Gladde ondergrond (geen grip → stress + kans op pootproblemen).

        • Te veel plotselinge veranderingen in geur of indeling.

        • Gebruik van geparfumeerde bodembedekking of plastic speelgoed.

        • Te veel “mensencontact” zonder dat de cavia er klaar voor is.

        🧡 Respecteer hun grenzen: cavia’s tonen subtiele signalen van stress. Let op verstijven, tandenklapperen of stilletjes wegrennen.

        Budget-proof uitdagingen

          Verrijking hoeft echt niet duur te zijn ! Met een beetje creativiteit maak je de leukste dingen zelf:

          • Tunnels van schoendozen of betonnen bloembakken op hun zijkant.

          • Eierdozen of wc-rollen gevuld met hooi of kruiden.

          • Omgekeerde bloempotjes met kleine openingen als “snackhutjes”.

          • Verse takkenbundel (appel, wilg, hazelaar) om aan te knagen.

          • Resthout of bakstenen als mini-plateau of afbakening van paden.

          • Papierproppen of oude handdoeken om tussen te snuffelen.

          Het draait niet om geld, maar om variatie en veiligheid: alles wat hun zintuigen prikkelt zonder gevaar is verrijking!

          Seizoensverrijking - plezier het hele jaar door

            Elk seizoen brengt iets nieuws om van te genieten. Door in te spelen op de seizoenen hou je het leven van je cavia's boeiend én voldoe je beter aan hun natuurlijke behoeftes. Kleine aanpassingen maken vaak al een groot verschil!

            🌷 Lente – nieuwe geuren en smaken

            • Voeg verse takken, kruiden en bladeren toe (paardenbloem, weegbree, smalle weegbree). De natuur komt weer tot leven in de lente !

            • Maak een “grasbak” of mini-weide waar ze veilig kunnen grazen.

            ☀️ Zomer – koel en comfortabel

            • Plaats betonnen tunnels of koele stenen om op te liggen.

            • Zorg voor schaduwrijke plekken en vermijd tocht.

            • Bied vochtrijke groenten aan zoals komkommer of witloof.

            🍂 Herfst – graafpret en geurige bladeren

            • Laat ze spelen met droge bladeren of hooiheuvels.

            • Voeg extra stro toe voor warmte.

            • Gebruik geurige takken (appel, wilg) voor knabbelplezier.

            ❄️ Winter – warm, knus en actief

            • Bouw een beschutte, tochtvrije slaapplek met veel stro.

            • Laat tunnels en hutten dichter op elkaar staan voor warmtebehoud.

            • Wissel speelgoed en voermethoden vaker af om verveling te voorkomen.

            Kleine moeite, groot geluk: door elk seizoen nét iets anders aan te pakken, geef je je konijnen een leven vol afwisseling, uitdaging en plezier - het hele jaar door.

            Tot slot

            Verrijking is geen extraatje. Het ís het leven van een cavia.
            Door hun natuurlijke gedrag ruimte te geven, krijg je gelukkige, gezonde en zelfverzekerde dieren terug.
            Of je nu een grote ren bouwt of simpelweg elke dag iets kleins toevoegt: elke verrijking telt.