Voeding voor Cavia's

• Basis: vers groenvoer (bladgroenten, kruiden, grassen, weideplanten) als hoofdbestanddeel van het menu.

• Hoeveelheid: gemiddeld 200–600 g groenvoer per dag per cavia, afhankelijk van gewicht, leeftijd en activiteit — richtwaarde: ongeveer 350 g per dier per dag.

• Groenvoer mag onbeperkt aanwezig zijn, net als hooi. Cavia’s eten de hele dag door kleine beetjes. Wanneer ze slechts één of twee keer per dag kleine porties krijgen, veroorzaakt dit schommelingen in de spijsvertering, met risico op spijsverteringsproblemen.

• Hooi moet continu aanwezig zijn (zowel kruid- als grashooi), ter ondersteuning van gebits‐slijtage en darmwerking.

• Takken / twijgen van veilige bomen als afwisseling en extra foerageermogelijkheid (wilg, fruitboomtakken, etc.) 

• Vermijden / beperken: veel zetmeelrijke groenten, fruit in te grote hoeveelheden (hoog suikergehalte), voeders met veel zetmeel of vetten.
• Gezonde snacks: één à twee zonnebloempitjes, stukje fruit of knolgroente de grootte van een vingernagel, stukje trosgierst, hun favoriete verse kruiden, kleine hoeveelheid geschikte zadenmix (dus niet met tarwe, gerst of maïs - een halve koffielepel per cavia), een kokosvlok, paardenbloem of andere geschikte bloempjes, ...

 

Verzamelde planten dienen zo vers mogelijk aangeboden te worden. Je kunt de schaal het beste in de schaduw zetten, dan blijven ze een dag goed. Na 24 uur dien je deze te verwijderen.

Als je niet dagelijks kan plukken, dan kan je de volgende portie in keukenrol wikkelen en in het groentevak van de koelkast of in een koele kelder bewaren. Bewaar groenvoer nooit samengedrukt, maar spreid het altijd uit op een mooie, luchtige plaats.

Verse weide moet ook langzaam worden geïntroduceerd indien jouw cavia's geen groenvoer gewend zijn. Als de cavia's een gezonde spijsvertering hebben, kan je bijvoorbeeld beginnen met een handvol en de hoeveelheid telkens verhogen.

De ideale ratio bedraagt 50:50 tot 2:1 (grassen : wilde planten). Zorg ook voor een beetje een mix qua 'leeftijd' van de planten. Niet enkel jonge grassen, ook de wat langere, oudere grassen bijvoorbeeld. Let ook op aanwezige plantenziekten zoals meeldauw. Deze wil je uiteraard mijden.

Weidekruiden en grassen kunnen worden geoogst in weilanden en velden, aan akkerranden, op braakliggende gronden, in grindgroeven, op open plekken in bossen en op andere plaatsen die onze natuur biedt. Ook in steden zijn er verzamelplekken: speeltuinen, parken, oudere begraafplaatsen of bosbegraafplaatsen, braakliggende terreinen, achtertuinen, beplante dakterrassen, bouwplaatsen, braakliggende terreinen, braakliggende terreinen langs spoorbanen (niet direct aan de spoordijken, er wordt gesproeid hier !)... Bovendien kun je verse paardenbloemen kopen in Turkse winkels.

Een cavia hoort dag en nacht onbeperkt toegang tot hooi te hebben. 

Welke soorten hooi bestaan er ?

Niet elk hooi is hetzelfde. Er zijn verschillende soorten, elk met hun eigen structuur, geur en voedingswaarde.

• Weidehooi: een mix van grassen en kruiden, het meest natuurlijk en gevarieerd.

• Timothy hooi: zeer vezelrijk, met grove stengels - uitstekend voor de tanden en darmen.

• Kruidenhooi: weidehooi verrijkt met geurige kruiden zoals kamille, paardenbloem of brandnetel. Let op dat dit enkel als afwisseling dient, niet als volledige basis.

• Bergweidehooi of Alpenhooi: afkomstig van bergweides met een rijke variatie aan planten en bloemen. Vaak kwalitatief zeer goed, mits juist gedroogd.

Eerste snee of tweede snee - wat is daar dan het verschil?

• Eerste snee: dit is de eerste maaibeurt in het voorjaar. Het hooi is wat grover, met meer stengels en vezels - ideaal voor de slijtage van de tanden en gezonde darmen.

• Tweede snee: fijner, zachter en vaak iets groener. Het is voedzamer en wordt vaak graag gegeten door dieren die moeite hebben met kauwen of wat moeten aansterken.

• In de praktijk is een goede mix van beide vaak het meest geschikt.

Waar let je op bij aankoop van hooi?

Goed hooi herken je aan:

• een frisse, natuurlijke geur (niet muf of schimmelig!)
• een groene kleur (niet grauw, geel of stoffig)
• een droge, luchtige structuur, zonder vochtplekken of klonten
• geen stof, schimmel of vreemde bijmenging

Ruikt het muf of naar vochtige kelder? Dan is het mogelijk beschimmeld — zeker niet voeren!

Bewaren van hooi

Hooi verliest na verloop van tijd langzaam geur, smaak en voedingswaarde.
Bewaar het daarom:

• droog en goed verlucht, maar uit direct zonlicht;

• niet in afgesloten plastic zakken (dat bevordert schimmelvorming);

• in een hooiruif of mand waar het luchtig kan blijven liggen;

• niet te dicht bij de vloer, zeker niet op koude of vochtige plekken.

Gebruik bij voorkeur hooi dat niet ouder is dan 6 tot 9 maanden na de oogst.

Variatie maakt het aantrekkelijk

Je kunt het hooi verrijken met wat gedroogde bloemen of aromatische kruiden (zoals kamille, weegbree of korenbloem). Dat stimuleert het eetgedrag en maakt het hooi aantrekkelijker — vooral voor kieskeurige dieren of herstellende zieken.

De waarheid over “hooi als hoofdvoer”

Hooi is niet bedoeld als volledig hoofdvoer, maar als onderdeel van een natuurlijk, vezelrijk dieet.
Het is absoluut belangrijk — maar het mag vers groenvoer nooit vervangen.

Meerschweinenweise stelt het zo:

“Hooi is belangrijk als ruwvoer, maar hoort slechts een aanvulling te zijn op vers voer. Een uitsluitend hooigebaseerde voeding is te droog en te eenzijdig, en leidt op termijn tot gebits- en spijsverteringsproblemen.”

Waarom?

• Hooi is te droog – het bevat nauwelijks vocht, waardoor de darmen te weinig gehydrateerd worden.

• Te harde, vezelarme structuren kunnen voor onnatuurlijke tandslijtage zorgen, omdat konijnen en cavia’s van nature zachte, sappige planten eten.

• Weinig secundaire plantstoffen – de antioxidanten, bitterstoffen en etherische oliën die in verse kruiden en grassen zitten, verdwijnen grotendeels bij het drogen.

• Te weinig variatie – enkel hooi voeren beperkt de diversiteit aan vezeltypes en voedingsstoffen, essentieel voor een gezonde darmflora.

👉 Hooi blijft dus een waardevolle aanvulling - het ondersteunt de tand- en darmgezondheid, maar het hoort naast vers groenvoer gevoerd te worden, niet in plaats van.

Zadenmix

Naast hooi, vers groenvoer en gedroogde kruiden kun je ook zaden aanbieden als waardevolle aanvulling. Zaden leveren natuurlijke vetten, mineralen en sporenelementen, en stimuleren bovendien natuurlijk foerageergedrag.
Omdat ze echter erg energierijk zijn, geef je ze altijd met mate en niet dagelijks in grote hoeveelheden.

Soorten zaden

Zaden kunnen in drie hoofdcategorieën worden verdeeld:

• Meelhoudende zaden – bevatten veel zetmeel (zoals haver, gerst, tarwe, gierst). Geef deze enkel in kleine hoeveelheden of helemaal niet bij gevoelige dieren, want ze kunnen de spijsvertering belasten.

• Oliehoudende zaden – bevatten gezonde vetten en zijn ideaal voor dieren die moeten aansterken of moeilijk op gewicht blijven (zoals lijnzaad, sesam, mariadistelzaad).

• Aromatische zaden – hebben een kruidige smaak en ondersteunen o.a. de spijsvertering (zoals venkelzaad, anijs, karwij).

Dosering: één à tweemaal per week een halve theelepel zaden per binnencavia, liefst minder. Bij buitencavia's of als extra (bijvoorbeeld bij ziekte), mag dat omhoog naar een halve eetlepel per dag per cavia.

Bij dieren met overgewicht, blaasproblemen of trage spijsvertering kun je beter zaden beperken of enkel oliehoudende kiezen.

Geschikte zaden voor konijnen & cavia’s

Hieronder vind je voorbeelden van veilige en nuttige zaden. 

🍀 Oliehoudende zaden

• Lijnzaad (eerst enkele uren laten wellen in water)

• Chiazaad (eerst enkele uren laten wellen in water)
• Maanzaad
• Darizaad (ontlasting kan hierdoor wit verkleuren)
• Hennepzaad

• Sesamzaad (wit of zwart)

• Pompoenpitten (ongezouten, ongebrand)

• Zonnebloempitten (liefst gepeld)

🌾 Meelhoudende zaden

• Haver (met schil/oor)

• Gierst (gele, rode, witte)

• Boekweit

• Spelt (met schil/oor)

• Amarant

• Quinoa

🌿 Aromatische zaden

• Venkelzaad

• Anijszaad

• Dillezaad

• Karwij

• Komijn

• Korianderzaad

• Mariadistelzaad

• Nigella (zwarte komijn)

Kant-en-klare natuurlijke mixen

Wil je liever niet zelf samenstellen? Deze kant-en-klare mixen zijn evenwichtig en bevatten een verantwoorde verhouding tussen oliehoudende, aromatische en beperkte meelhoudende zaden:

• Futterparadies FP Meeri & Kanin-Mix
• Futterparadies Wildsaatenmix
• Futterparadies Wildsaatenmischung
• Whoopie's Zadenmix

Vitamine C

Cavia’s kunnen, net als mensen, zelf geen vitamine C aanmaken. Ze moeten die dus volledig via hun voeding binnenkrijgen. Een tekort kan leiden tot stijve gewrichten, een ruwe vacht, verminderde eetlust of zelfs pijn en bloedingen – iets wat we uiteraard willen voorkomen.

Elke cavia heeft dagelijks ongeveer 10–20 mg vitamine C per kilogram lichaamsgewicht nodig. Jonge, drachtige of zieke dieren hebben iets meer nodig (tot 30–40 mg/kg).

De beste bron is vers groenvoer – niet druppels in het drinkwater, want die verliezen hun werking zodra ze in contact komen met licht of lucht.
Goede, natuurlijke bronnen zijn o.a. paprika (vooral rood of geel), peterselie, boerenkool, witloof, venkelgroen, rucola en paardenbloembladeren.

Variatie is belangrijker dan hoeveelheid: bied dagelijks verschillende soorten bladgroenten aan in plaats van af en toe één “vitaminebom”.
Supplementen zijn enkel nodig bij herstel, ziekte of als tijdelijk hulpmiddel wanneer vers groenvoer beperkt beschikbaar is.